این جنگل که حدود 400 هکتار مساحت دارد از معدود تفریحگاههایی است که به دلایلی در مقطعی جنگل آن را پاکتراشی کردهاند، اما با درختکاری مجدد، برخی از گونههای جانوری بومی در آنجا ماندند. تصرف در زمین این تپه از سالها پیش موضوع بحث شهرداری گرگان با تعدادی از تعاونیهای مسکن بوده است.
این تعاونیها حدود 30 سال پیش بخشهایی از این تپه را خریداری کردهاند تا در آنجا برای اعضای خود خانههای مسکونی بسازند. با وجود اینکه تعاونیها پروانه ساخت گرفتهاند، اما هر بار با مخالفت شهرداری گرگان روبهرو میشوند بهگونهای که عملاً تاکنون نتوانستهاند در این مکان خانهای بسازند. حرف شهرداری این است که اینجا فضای سبز و محیط گردشگری است و به نوعی ریه گرگان محسوب میشود. سرانجام شهرداری ناچار شد لایحهای را به شورا ببرد تا تکلیف مالکان زمین هزارپیچ را معلوم کند.
روز 12 خرداد شهرداری گرگان با ارائه لایحهای به شورا، از شورای شهر خواست برای تعاونیهای مسکن در تپه هزارپیچ گرگان مجوز ساختوساز صادر کند.
شورای شهر هم با کمال تعجب در جلسه خود، با تغییر کاربری پارک جنگلی به مسکونی در اراضی هزار پیچ موافقت کرد.
تصویب این مصوبه، عملاً یکی از مناطق طبیعی و گردشگری شهروندان گرگانی را نشانه گرفت. مصوبه ذکر شده پس از تایید نهایی فرمانداری و کمیسیون ماده 5- که در استانداری تشکیل میشود- به اجرا گذاشته شد.
این در حالی است که همه اعضای شورا، از جمله خانم فائزه عبداللهی و مهندس علیرضا چراغعلی با این مصوبه موافق نبودند. البته چراغعلی اعلام کرد در صورتی که این مصوبه در کمیسیون ماده5 تصویب شود، از سمت خود استعفا میدهد. ضمن آنکه بسیاری از سازمانهای مردمنهاد در استان با این مصوبه مخالفت کردند و جمعی از مهندسان و علاقهمندان به توسعه پایدار گرگان در دیدار با نماینده ولیفقیه در گرگان از تغییر کاربری زمینهای هزارچم یا هزارپیچ گرگان ابراز نگرانی کردند. البته آیتالله نورمفیدی هم خواست سوگله (یا هزارپیچ) برای نسل آینده سبز بماند.
این مصوبه باید به کمیسیون ماده5 برود تا ضمانت اجرایی پیدا کند. کمیسیون ماده 5 به ریاست استاندار گلستان و جانشینی معاون عمرانی استاندار ، دبیری سازمان مسکن و شهرسازی و با عضویت رئیس سازمان جهاد کشاورزی گلستان، شهردار گرگان، رئیس شورای اسلامی شهر گرگان، مدیرکل محیط زیست استان گلستان، مدیر کل راه و ترابری و چند عضو مهمان دیگر تشکیل میشود.
اگر کمیسیون با این مصوبه موافقت کند، شاید فقط خاطرهای از این تپه منحصر بهفرد در ذهن گرگانیها باقی بماند. این در حالی است که تپه مذکور میتواند بار هجوم مسافران به ناهارخوران و النگدره را به دوش بکشد.
هیأت دولت در سفر به گرگان تصویب کرده بود تعاونی های مسکن هزارپیچ باید به مکان دیگری منتقل شوند و در این منطقه امکانات تفریحی و گردشگری فراهم شود. دولت در سال 87با فروش اوراق مشارکت به مبلغ 200 میلیارد ریال برای آزادسازی اراضی هزارپیچ موافقت کرد، اما معلوم نشد که چرا این اوراق فروش نرفت.
چراغعلی، عضو کمیسیون عمران شورای شهر گرگان که از مخالفان این مصوبه بود معتقد است با ساختوساز در منطقه هزارپیچ عملا محیطزیست و فضای سبز آن تخریب میشود. او میگوید قبل از آنکه استان گلستان تشکیل شود، استانداری وقت با تغییر کاربری اراضی جنگلی هزارپیچ مخالف بود و بعد از تشکیل استان مسئولان گلستان سعی کردند تا این موضوع اتفاق نیفتد.
به گفته او ، 7 شرکت تعاونی که سالها قبل در این منطقه صاحب زمین شدند اصرار دارند تا ساختوساز در این منطقه انجام شود.
چراغعلی گفت که در 23سال گذشته با ساختوساز در این منطقه مقابله شده است و حتی در مقطعی اگر پروانهای برای ساختوساز گرفته میشد، شهرداری گرگان با آن مخالفت میکرد و جلوی اجرای ساختوساز را میگرفت. به اعتقاد او، فشار این تعاونیها باعث شد اعضای شورا نسبت به ساختوساز در این منطقه موافقت کنند.
یکی دیگر از مخالفان طرح، فائزه عبداللهی، عضو دو دوره و سخنگوی شورای شهر گرگان است. وی معتقد است از آنجایی که علاوه بر گردشگران دیگر شهرها، مردم گرگان اغلب زمان فراغت خود را در منطقه ناهارخوران میگذرانند، این منطقه عملا جوابگوی خیل مردم بومی و غیربومی نیست، پس بهتر است شهرداری و مسئولان شهری در اراضی هزارپیچ امکانات لازم را فراهم کنند و با ایجاد فضای گردشگری مناسب در این منطقه، از بار ترافیکی و دیگر مشکلات شهری در منطقه ناهارخوران کم کنند.
او معتقد است وقتی پارک جنگلی هزارپیچ وجود دارد، نباید فشار روی منطقه ناهارخوران زیاد شود و تغییر کاربری اراضی هزارپیچ بهدلیل نیاز شهروندان به فضای آن، منطقی نیست. بهنظر او ، دولت و مسئولان استان باید به کسانی که 30سال پیش با فروش طلا و دیگر مایحتاج زندگی خود از طریق تعاونیها در این منطقه زمین خریدهاند، پاسخ بدهد، نه آنکه وقتی 30سال مانع ساختوساز در زمینهای پارک جنگلی هزارپیچ شد، یکشبه مجوز ساختوساز را در این منطقه صادر کند.
توپ در زمین دولت
این عضو شورای شهر گرگان با وجود اینکه مخالف صدور مجوز ساختوساز به تعاونیها در منطقه هزارپیچ است، میگوید که برخی از این تعاونیها حتی پروانه ساختوساز دارند و زمانی که آنها در این مکان زمین میخریدند، هزارپیچ کاربری گردشگری نداشت. او از مسئولان میخواهد به خواسته درست مردم پاسخ بدهند، زیرا مردم شورا را خانه خود میدانند.
به نظر او، شورا با این نگاه به این مصوبه رای داده است که مسئولان استان مشکل اعضای این تعاونیها را در جای دیگری حل کنند، نه آنکه حتما در این اراضی بنایی ساخته شود.
عبداللهی میگوید:« چون شهرداری گرگان درآمد چندانی ندارد تا این زمینها را آزاد کند، بهتر است دولت به کمک شهرداری گرگان بیاید و این زمینها را آزاد کند تا هم محیطزیست شهری این شهر آسیب نبیند و هم آیندگان فضای سبز مفیدی داشته باشند.»
او با خوشببینی معتقد است کمیسیون ماده 5 به این مصوبه رأی نمیدهد. به گفته او، تاکنون محیطزیست استان در این زمینه اظهار نظری نکرده است. اما شهردار گرگان مصوبه شورای شهر درباره ساختوساز در منطقه هزارپیچ را تنها یک اقدام مقدماتی میداند که برای نهایی شدن آن، سایر مراجع قانونی نیز باید نظر بدهند. ابراهیم کریمی معتقد نیست که کار هزارپیچ با این مصوبه تمام میشود. بهنظر او، اعضای شورای شهر، شهرداری و حتی اعضای تعاونیها که شهروندان گرگان هستند، بههیچ وجه مایل نیستند که ساختوسازی در منطقه هزارپیچ انجام شود.
کریمی به همشهری گفت که تاکنون سعی شده است زمین معوض به برخی از اعضا داده شود، بهگونهای که مشکل برخی از این اعضا حل شد، اما شهرداری و شورا تصمیم گرفتند این مشکل را بهصورت اصولی حل کنند و نگذارند برای سال جدید باقی بماند، به همین دلیل تصمیم گرفته شد که موضوع در شورا طرح شود تا بتوان راهی برای آن یافت.
کریمی تأکید کرد که برای ساخت مسکن میتوان اراضی دیگری را در شهر پیدا کرد، اما تپه هزار پیچ یکی است و تکرارناشدنی است که از طرفی مشرف به شهر و از طرفی مشرف به دریاست و به همین دلیل همراه با اعضای شورا تلاش میکنیم تا تعاونیها قانع شوند و اجازه دهند با در اختیار گذاشتن معوض یا پرداخت وجه در برابر زمینها، هزار پیچ را برای مردم گرگان نگه داریم.
رعایت اصل ضابطه
یکی از اعضای شورای شهر میگوید شورا در مصوبهخود گفته است که مجوز براساس ضابطه به تعاونیها داده شود. بهنظر او، واژه ضابطه که در تعریف شهری حداکثر یک طبقه بنا روی پیلوت است، باب میل این تعاونیها نیست. او میگوید:« اگر دست تعاونیها باشد میخواهند در این منطقه بلندمرتبهسازی کنند، نه آنکه یک طبقه روی پیلوت بسازند.»
اما یک کارشناس میگوید معمولاً برای ساختوساز در مناطق طبیعی بیش از همه باید موارد زیستمحیطی رعایت شود.
به نظر او تپه هزار پیچ بهلحاظ زمین شناسی و ژئومورفولوژی یکی از مناطق مورد علاقه
زمین شناسان است. این تپه از ذرات لس(less) درست شده و گفته میشود که تپه هزار پیچ یادگار تپههای لسی است که از این منطقه تا چین ادامه دارد.